Wanten
Gleiwitz, Dwangarbeiders kamp
november-december 1942
En ze hadden opgemerkt dat ik wanten had gemaakt, en dat wilden de wachten ook, voor Kerstmis.
Voor het aanbreken van de oorlog worden kampbewakers vooral geworven uit de Totenkopfverbände, een speciale formatie van de SS. Maar vanaf het begin van de oorlog dienen steeds meer mannen van de Totenkopfverbände aan het front. Een groot deel van de vroegere SS-bewakers wordt vervangen door Litouwse en Oekraïense vrijwilligers. Maar er worden ook gewonde Waffen-SS’ers of oudere SS’ers aangesteld als kampbewakers.