Tyfus of vlektyfus is de naam voor een besmettelijke ziekte die door de micro-organismen uit het geslacht Rickettsia worden veroorzaakt. De naam komt van het Griekse typhos (betekent mist, nevel) en slaat op de nevel van het koortsdelirium van de lijders. Naast aandachts- en concentratieproblemen kunnen ook geheugenverlies, waanideeën en hallucinaties optreden. De ziekte wordt door kleerluizen overgebracht, vaak onder slechte hygiënische omstandigheden, zoals bij oorlogen en hongersnoden. De symptomen zijn onder meer hoge koorts, hoofdpijnen, huiduitslag, misselijkheid en overgeven. In de Tweede Wereldoorlog is zwarte vlektyfus onder schooljongens overigens een scheldnaam voor de NSB. De leden van de Nationaalsocialistische Beweging droegen zwarte hemden.